خم کاری چیست و چه کاربردی دارد؟
در صنایع تولیدی، یکی از مهم ترین کارها برای ساخت لوازم فلزی، خم کاری ورقه های فلزی برای ایجاد فرم و اشکال دلخواه می باشد.
عمل خم‌کاری فرایندی است که معمولا یکی از مراحل اصلی تولیدات انواع قطعات و لوازم می باشد. از کاربردهای فرآیند خم کاری می توان به: ایجاد انحنا در یک ورق فلزی و یا تبدیل آن به ناودانی‌های با مقطع U ،V و در مواردی تبدیل ورق های فلزی به اشکالی با سطح مقطع حلقوی اشاره داشت.
خم کاری چگونه انجام می شود؟
به طور کلی به عمل وارد کردن گشتاورهای خمشی به صفحه یا ورق فلزی، خم کاری گفته می شود. در فرآیند خم‌کاری به حداقل شعاع خم ورق فلزی، اصطلاحا حد شکل دادن گفته می شود. این شعاع برای فلزات مختلف بسیار متفاوت است. در رابطه با فلزات بسیار نرم، شعاع خم حداقل می‌تواند صفر باشد و این گونه فلزات را می‌توان به راحتی بر روی خودشان خم نمود. اما معمولا برای جلوگیری از ایجاد صدمه به تجهیزات خم‌کاری استفاده از شعاع خم کمتر از ۸/۰میلی متر توصیه نمی‌شود. شعاع خم ورق‌هایی از جنس آلیاژهای با استحکام بالا می‌تواند حداقل ۵ برابر ضخامت ورق باشد.
انواع روش های خم کاری
- خم کاری دستی
اولین روش خم کاری که در گذشته کاربرد فراوانی در صنایع تولیدی داشته، روش خم کاری دستی می باشد. در حال حاضر از دستگاه خم دستی معمولا برای خم کردن ورقه های گوشه دار و و ورقه های فلزی ای که دارای انحناء محدودی می‌باشند استفاده می شود.
با دستگاه خم دستی می‌توان ورقهای آهنی و فولاد کم کربن را تا ضخامت ۳ میلیمتر , ورقهای آلومینیوم و آلیاژهای آن را تا ضخامت ۶ میلیمتر و همچنین ورقهای مس و برنج را تا ضخامت ۵ میلیمتر به آسانی خم‌کاری کرد.
- خم کاری دقیق
خم‌کاری فلزات به روش کنترل عددی با کامپیوتر یا به اصطلاحی رایج تر روش CNC ، یک فرآیند ساخت لوازم است که با بهره بری از دستگاه‌های پرس برک CNC انجام میشود.
دستگاه های پرس می‌توانند عملیات خم‌کاری را روی ورقهای فلزی به ضخامت تنها چند میلیمتر تا قطعاتی به طول ده‌ها متر بر روی بزرگ‌ترین ماشین‌آلات صنعتی، انجام دهند. در حال حاضر خم کاری به وسیله دستگاه پرس برک یکی از پرکاربرد ترین روش های تولیدی لوازم در تمامی صنایع تولیدی به حساب می آید.
انواع ماشین های خم کاری
- ماشین خم کن های دستی: یکی از ساده ترین ماشین های خم کن ورقه های فلزی است که در خم کاری ورقه هایی با طول محدود و ضخامت کم کاربرد زیادی دارد.
ماشین خم کن ساده ستونی: معمولا ماشین های خم کن ساده ستونی در دو نوع با فک بالای ساده و یا با فک بالای لقمه ای با ابعاد و طول مختلف در بازار موجود می باشند.
کارکرد این ماشین خم کن به این شکل است که ورق فلزی بین دو فک بالا و پایین خم کن ساده ستونی قرار می گیرد و سپس فک بالا که دارای اهرمی متحرک می باشد توسط دسته ای به پایین منتقل می شود و ورق را به سطح فک پایین محکم می فشارد و بقیه ی فرآیند خم کاری ورق فلزی انجام می گیرد.
معمولا به کمک ماشین های خم کن ساده ستونی می توان ورق های فولادی کم کربن را تا ضخامت ۳ میلی متر ، ورق های آلومینیومی را تا ضخامت ۶ میلی متر و ورق های برنجی و مسی را تا ضخامت ۵ میلی متر را به راحتی خم کاری نمود.
- ماشین خم کن برقی : یکی دیگر از پرکاربرد ترین انواع ماشین های خم کن، ماشین های خم کن برقی می باشد. از اجزای اصلی ماشین های خم کن برقی می توان به :
1- موتور الکتریکی وجعبه دنده معکوس کننده ی دور
2- فک بالای دستگاه و متعلقات آن که حرکت خود را از الکتروموتور می گیرند.
3- صفحه ی گردان و متعلقات آن که حرکت خود را از الکتروموتور می گیرند.
4- تجهیزات تبدیل و انتقال نیرو اشاره داشت.
از کاربرد های اصلی این نوع خم کن های می توان به خم کاری ورق هایی در طول ۱ تا ۶ متر و ضخامت ۶ میلی متر اشاره داشت.
- ماشین های خم کن مکانیکی و هیدرولیکی:این ماشین ها به کمک انواع قالب هایی که در اصطلاح به آنها سمبه و ماتریس گفته می شوند کار می کنند .
روش خم کاری چه کاربردی در صنایع تولیدی دارد؟
- ساخت حفاظ الکتریکی و جعبه کنترل
- ساخت شاسی کامپیوترو مبدل گرما
- ساخت کمد و سایر لوازم فلزی
- ساخت پانل خودرو های حمل و نقل عمومی و خودروهای شخصی
- ساخت در و کشو و قفسه ی فلزی
- ساخت مبلمان فلزی
- ساخت تجهیزات سرمایشی و گرمایشی
- ساخت قابلمه و ماهیتابه با عمق زیاد
- ساخت انواع قطعات صنعتی فلزی
- و…
جمع بندی
همانطور که در ابتدای مطلب گفتیم، خم کاری یکی از روش های پرکاربرد جهت خم کاری قطعات فلزی و غیر فلزی ای است که در ساخت قطعات مختلف جزء اصلی ترین مواد به حساب می آیند. در این مقاله ما به معرفی روش خم کاری فلزات پرداختیم و با انواع روش های خم کاری آشنا شدیم…
